Ima mnogo teorija koje objašnjavaju mehanizam dejstva srebrnih jona na mikroorganizme.
Najrasprostranjenija je "adsorbciona teorija" po kojoj ćelija gubi životnu sposobnost zbog međusobnog dejstva elektrostatičnih sila koje nastaju između ćelije bakterije koja ima negativno naelektrisanje i pozitivno naelektrisanih jona srebra, koji se lijepe na ćeliju bakterije. Drugi istrazivaci poseban znacaj pridaju fizičko-hemijskim procesima, odnosno oksidaciji protoplazme bakterije u kojoj srebro igra ulogu katalizatora.
Voraz i Tofern su 1957. objašnjavali antimikrobno oligodinamičko dejstvo srebra time što joni srebra vezuju enzime koji sadrže 5N i SOON grupe, a Tonli i Vilson narušavanjem osmotičke ravnoteže ćelije.
Ako, dakle, sažmemo sve ove teorije, proizilazi da je mehanizam djelovanja srebra na ćeliju bakterije višestepen. Joni srebra se sakupljaju na celijskoj membrani bakterije, ona ostaje živa ali se time narušavaju neke njene funkcije, kao što je naprimjer razmnožavanje. Joni srebra dalje prodiru u onutrašnjost ćelije bakterije kroz membranu i inhibiraju enzime lanca disanja i procese oksidacije, zbog čega ćelija umire.
Posebno je zanimljivo dejstvo jona srebra na ćelije višećelijskog organizma.
Eksperimentalno je dokazano da pri istovremenoj inkubaciji živog tkiva mozga miša i raznih mikroorganizama u rastvoru koji sadrži jone srebra, morfologija eritrocita i leukocita ostaje neizmenjena, dok mikroorganizmi bivaju uništeni. Ćelije mišjeg tkiva su se zaokruglile, ali nije bilo promjena na njihovim membranama. One su se dalje razmnožavale, sačuvale normalnu ćelijsku strukturu i životnu sposobnost. Ova istraživanja dokazuju da joni srebra ne djeluju razarajuće na ćelije makroorganizama, za razliku od ćelija mikroorganzama.
Niz istraživača je ustanovio da joni srebra de aktiviraju viruse gripa A-l i B, neke entero i adeno-viruse, a takode i inhibiraju virus SIDE, te pokazuju dobar terapeutski rezultat u liječenju virusnih oboljenja. Oni su konstatovali veliko preimućstvo terapije Koloidnim srebrom u odnosu na standardnu terapiju.
L. V. Grigorjeva je eksperimentalno ustanovila da je za terapiju Koksaki virusa serotipova A-5, A-7 i A-14 potrebna znatno veca koncentracija srebra od 0,5 do 5 mg/1, nego za ešerihiju, salmonelu i druge stomačne bakterije (0,1 do 0,2 mg/1).
